Trong những năm gần đây, nhu cầu sang Đức làm việc và định cư ngày càng tăng mạnh. Bên cạnh việc học tập hay du học nghề, nhiều người lựa chọn con đường đi Đức theo diện công nhận văn bằng và xin visa lao động. Tuy nhiên, một câu hỏi lớn mà nhiều người băn khoăn là nên đi Đức đúng ngành đã học hay đi Đức trái ngành.
Bài viết dưới đây sẽ phân tích và so sánh chi tiết hai hướng đi này, giúp bạn hiểu rõ ưu nhược điểm, điều kiện và mức độ phù hợp với từng đối tượng.
Công nhận văn bằng là quá trình cơ quan có thẩm quyền tại Đức đánh giá và xác nhận bằng cấp nước ngoài có tương đương với hệ thống đào tạo của Đức hay không. Đây là bước quan trọng trong hồ sơ xin visa lao động, đặc biệt là visa 18B.
Việc công nhận văn bằng có thể diễn ra theo hai hình thức:
Công nhận văn bằng đúng với ngành đã học
Công nhận văn bằng để làm việc ở ngành khác hoặc ngành gần
Tùy vào lựa chọn đúng ngành hay trái ngành, lộ trình sang Đức sẽ có nhiều điểm khác biệt.
Đi Đức đúng ngành là trường hợp người lao động làm việc tại Đức đúng với ngành nghề đã được đào tạo và ghi trên bằng cấp. Ví dụ, người học điều dưỡng làm điều dưỡng, người học cơ khí làm kỹ thuật cơ khí, người học công nghệ thông tin làm lập trình viên.
Ưu điểm lớn nhất của việc đi Đức đúng ngành là tỷ lệ công nhận văn bằng cao. Bằng cấp đúng chuyên môn thường dễ được đánh giá tương đương với chương trình đào tạo của Đức.
Quá trình xin visa trong trường hợp này cũng đơn giản và rõ ràng hơn, do công việc tại Đức phù hợp trực tiếp với trình độ đào tạo. Điều này giúp hồ sơ ít bị yêu cầu bổ sung hoặc giải trình.
Ngoài ra, người lao động đi đúng ngành thường:
Có mức lương tốt hơn
Dễ thăng tiến trong công việc
Có lộ trình định cư và xin thẻ xanh rõ ràng
Ít rủi ro bị từ chối visa
Hạn chế của việc đi đúng ngành là phụ thuộc nhiều vào ngành đã học. Nếu ngành học tại Việt Nam không nằm trong nhóm nghề thiếu nhân lực tại Đức, việc tìm doanh nghiệp bảo lãnh có thể mất nhiều thời gian.
Ngoài ra, một số ngành yêu cầu trình độ tiếng Đức cao hoặc chứng chỉ chuyên môn bổ sung, khiến người lao động cần chuẩn bị kỹ hơn trước khi nộp hồ sơ.
Đi Đức trái ngành là trường hợp người lao động làm việc tại Đức ở ngành nghề khác với ngành ghi trên bằng cấp. Ví dụ, người học kinh tế nhưng làm nhà hàng – khách sạn, người học kỹ thuật nhưng chuyển sang logistics hoặc dịch vụ.
Ưu điểm lớn nhất của việc đi Đức trái ngành là mở rộng cơ hội cho nhiều đối tượng. Những người không muốn hoặc không thể làm việc đúng ngành đã học vẫn có thể tìm được con đường sang Đức.
Một số ngành trái ngành như dịch vụ, nhà hàng, logistics hoặc chăm sóc người cao tuổi có nhu cầu tuyển dụng rất lớn, giúp người lao động dễ tìm việc hơn trong thời gian ngắn.
Trong nhiều trường hợp, đi trái ngành còn giúp:
Rút ngắn thời gian chờ việc
Phù hợp với người muốn đổi hướng nghề nghiệp
Tận dụng kinh nghiệm làm việc thực tế dù không đúng bằng cấp
Nhược điểm lớn nhất của việc đi Đức trái ngành là khó công nhận văn bằng đầy đủ. Cơ quan Đức có thể chỉ công nhận một phần hoặc không công nhận bằng cấp nếu ngành làm việc quá khác so với ngành đào tạo.
Điều này dẫn đến việc:
Hồ sơ xin visa phức tạp hơn
Thời gian xét duyệt kéo dài
Dễ bị yêu cầu giải trình hoặc bổ sung chứng minh kinh nghiệm
Bên cạnh đó, người đi trái ngành thường:
Có mức lương khởi điểm thấp hơn
Ít cơ hội thăng tiến ban đầu
Lộ trình định cư không rõ ràng bằng đi đúng ngành
Về tỷ lệ công nhận văn bằng, đi đúng ngành có lợi thế rõ ràng hơn so với đi trái ngành.
Về mức độ dễ xin visa, hồ sơ đúng ngành thường ổn định và ít rủi ro hơn.
Về thu nhập, đi đúng ngành thường có lương cao và ổn định hơn trong dài hạn.
Về cơ hội đổi ngành nghề, đi trái ngành linh hoạt hơn nhưng đánh đổi bằng rủi ro hồ sơ.
Việc lựa chọn đi đúng ngành hay trái ngành phụ thuộc vào mục tiêu cá nhân và hồ sơ thực tế của mỗi người.
Bạn nên chọn đi đúng ngành nếu:
Bằng cấp của bạn thuộc nhóm ngành đang thiếu nhân lực tại Đức
Bạn muốn lộ trình ổn định, ít rủi ro
Mục tiêu lâu dài là định cư và phát triển sự nghiệp
Bạn có thể cân nhắc đi trái ngành nếu:
Ngành học tại Việt Nam khó xin việc tại Đức
Bạn muốn đổi hướng nghề nghiệp
Bạn chấp nhận bắt đầu lại từ vị trí thấp hơn
Dù đi đúng ngành hay trái ngành, người lao động cũng cần lưu ý:
Chuẩn bị hồ sơ công nhận văn bằng càng sớm càng tốt
Đánh giá kỹ tính tương đương của bằng cấp
Không tự ý nộp hồ sơ khi chưa có tư vấn chuyên môn
Lựa chọn lộ trình phù hợp với mục tiêu dài hạn
Việc tư vấn và định hướng ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm rủi ro trong quá trình xin visa.
Sang Đức theo diện công nhận văn bằng đúng ngành hay trái ngành đều có những ưu điểm và hạn chế riêng. Đi đúng ngành mang lại sự ổn định, thu nhập tốt và lộ trình định cư rõ ràng, trong khi đi trái ngành mở ra cơ hội cho nhiều đối tượng nhưng đi kèm rủi ro cao hơn.
Việc lựa chọn hướng đi phù hợp cần dựa trên hồ sơ thực tế, mục tiêu cá nhân và kế hoạch lâu dài. Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai hình thức này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn khi chuẩn bị sang Đức làm việc và định cư.
